Koncerty

Pomysł, aby na dwóch koncertach wykonać obok siebie muzykę Zbigniewa Karkowskiego i Iannisa Xenakisa, powstał w grudniu ubiegłego roku, po śmierci polskiego kompozytora. Wydawał się oczywisty i naturalny, choć domeną Karkowskiego była muzyka noise i rzadko występował poza kontekstem tej sceny.

Argumentów przemawiających za takim zestawieniem jest wiele. Pochodzący z Krakowa kompozytor Zbigniew Karkowski (1958-2013) był twórcą światowego formatu, cenionym za wyobraźnię i bezkompromisowość. Absolwent krakowskiej Akademii Muzycznej, kształcił się następnie w Szwecji i Holandii, a od lat dziewięćdziesiątych mieszkał w Japonii. Działał przede wszystkim na scenie muzyki eksperymentalnej, improwizował, tworzył sztukę dźwięku.

W 1989 roku Karkowski był na rezydencji w Les Ateliers UPIC, centrum rozwoju i promocji systemu kompozycji komputerowej, stworzonego i używanego przez Xenakisa. Uczestniczył też w kilku jego wykładach na Université de Paris I. Wielokrotnie przyznawał, że doświadczenie to było dla niego kształtujące, nazywał Xenakisa „prawdziwym wizjonerem” i „nauczycielem innym od wszystkich”. Wiele lat później zainicjował projekt poświęcony Persepolis (1971), w ramach którego autorskie remiksy elektroakustycznej epopei Xenakisa przygotowali m.in. Otomo Yoshihide, Ryoji Ikeda, Merzbow i Francisco Lopéz. Owocem projektu, powstałego pod patronatem Xenakisa, jest wydany w 2002 roku dwupłytowy album zawierający oryginalną kompozycję Xenakisa oraz jej dziewięć reinterpretacji – w tym Doing by Not Doing samego Karkowskiego.

Obu kompozytorów łączyło podobne podejście do dźwięku, Karkowski chętnie wykorzystywał typowe dla Xenakisa procedury stochastyczne, w muzyce elektronicznej osiągał efekty brzmieniowe często nie tak odległe od niektórych kompozycji Xenakisa.

James Harley, autor książki Xenakis: His Life in Music i były uczeń greckiego kompozytora, widzi w Karkowskim jednego z jego spadkobierców.

Projekt składa się z dwóch koncertów, których programy zostały ułożone wokół dwóch wątków. Pierwszym z nich jest wpływ muzyki Xenakisa na twórczość Karkowskiego. Drugi to muzyka instrumentalna Karkowskiego – zdecydowanie mniej znana niż jego twórczość czysto elektroniczna.

W ostatnich latach Karkowski coraz chętniej powracał do muzyki instrumentalnej. Współpracował z takimi muzykami, jak Daniel Buess (perkusja), Anton Lukoszevieze (wiolonczela), Aleksander Gabryś (kontrabas) i Kasper Teodor Toeplitz (bass), dla których skomponował utwory na instrument solo i elektronikę. Pracował też z zespołami wykonującymi nową muzykę: Ensemble Phoenix z Bazylei, Zeitkratzer z Berlina i Apartment House z Londynu.

Projekt jest więc próbą spojrzenia na twórczość Karkowskiego z szerszej perspektywy estetycznego kontekstu, w jakim rezonowała. Chcemy także zbadać, jak wieloletnie doświadczenia z muzyką elektroniczną ukształtowały myślenie Karkowskiego o instrumencie akustycznym.

Kuratorką projektu jest Monika Pasiecznik.

PROGRAM:

KONCERT 1:

Iannis Xenakis – Psappha na perkusję solo (1975) 13’
Zbigniew Karkowski – Form&Disposition na perkusję i elektronikę (2008) 30’

João Carlos Pacheco – perkusja

***

Iannis Xenakis – Theraps na kontrabas solo (1976) 11’
Zbigniew Karkowski – Studio Varèse na kontrabas i elektronikę (2013) 35’

Aleksander Gabryś – kontrabas

KONCERT 2:

Iannis Xenakis – Kottos na wiolonczelę solo (1977) 8'
Zbigniew Karkowski – Nerve Cell_0 na wiolonczelę i elektronikę (2012) 38'

Anton Lukoszevieze – wiolonczela

***

Iannis Xenakis – S. 709 na taśmę (1994) 7'
Zbigniew Karkowski – Fluster na gitarę basową i elektronikę (2010) 40'

Kasper T. Toeplitz – gitara basowa i elektronika

KONCERTY:

17.10.2015 - Göteborg Art Sounds Festival (SE) 
21.11.2015 - Nuova Consonanza Festival, Rzym (IT)
23.11.2015 - Huddersfield Contemporary Music Festival (UK)
24.11.2015 - Huddersfield Contemporary Music Festival (UK)
16.01.2016 - Mercouri/Xenakis Festival, Wrocław (PL)
20.03.2016 - Poznańska Wiosna Muzyczna (PL)
17.10.2016 - Karkowski/Xenakis Extended, Warszawa (PL)
18.10.2016 - Karkowski/Xenakis Extended, Warszawa (PL)
19.10.2016 - Karkowski/Xenakis Extended, Warszawa (PL)
20.10.2016 - A4, Bratysława (SK)
22.10.2016 - Expozice nové hudby, Brno (CZ)
08.11.2016 - Karkowski/Xenakis Extended, Warszawa (PL)
23.09.2017 - Festiwal Indi Classica, Ułan-Ude (RU)